Od kiedy Polska wstąpiła do Unii Europejskiej, wiele gospodarstw rolnych dostosowuje swoje budynki inwentarskie do nowo obowiązujących norm. Współczesna obora, tak jak pozostałe budynki musi spełniać przepisy prawa budowlanego, jak również wymagania wynikające z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w sprawie minimalnych warunków utrzymania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich. Parametry techniczne dla takiego obiektu wynikają z przyjętego systemu utrzymania bydła.

Budując oborę, musimy myśleć perspektywiczne. Nowe technologie produkcji zwierzęcej wymuszają na rolnikach co kilkanaście lat modernizację budynków inwentarskich. Aby obniżyć koszty przyszłej modernizacji, elementy konstrukcyjne budynku nie mogą być wkomponowane w ciąg technologiczny chowu zwierząt. Najlepszym rozwiązaniem użytkowym jest wykluczenie słupów pośrednich. Wtedy obciążenia dachu są przenoszone na zewnętrzne ściany podłużne. W takim przypadku, stosując konstrukcję ramowo - stalową maksymalny rozstaw ścian podłużnych to 12 m. Przy rozstawie ścian od 12 m do 16 m, przy konstrukcji ramowo-stalowej musimy już zastosować dodatkowe słupy pośrednie. W budynkach o rozstawie ścian zewnętrznych po wyżej 16 m, stosuje się konstrukcję z wiązarów kratowych. To rozwiązanie pozwala wykluczyć słupy, lecz nie należy do najtańszych.

Ściany w oborach powinny być wykonane bardzo starannie. Po za aspektem technicznym jakim jest przenoszenie obciążeń zewnętrznych z dachu na fundament, rolą ścian jest również utrzymanie w oborze dodatniej temperatury i ochrona zwierząt przed zjawiskami atmosferycznymi. Dla obór stosuje się ściany jednowarstwowe, lub dwuwarstwowe, dodatkowo izolowane styropianem lub wełną mineralną. Dla ułatwienia zachowania czystości, ściany powinny być gładkie.

Sufit w oborze powinien mieć płaską powierzchnię, co sprzyja lepszej wentylacji w budynku. Wszelkie elementy wystające, na przykład belki, elementy konstrukcji dachowej i itp. utrudniają równomierny przepływ powietrza, równocześnie sprzyjając tworzeniu się kurzu. Sufity i dachy w oborze powinny być izolowane termicznie, na przykład podwieszanymi płytami polistyrenowymi lub poliuretanowymi. Od strony wewnętrznej należy zapewnić izolację chroniącą przed parą wodną.

Drzwi obory powinny być izolowane i otwierać się na zewnątrz, a ich wymiary powinny być odpowiednio dopasowane do ich przeznaczenia. Najważniejsze aby rodzaj i wymiary wrót nie ograniczały funkcjonalności budynku. Można też montować drzwi przesuwne. Przy wyborze okien pamiętajmy, że są one elementem wentylacji, i powinny posiadać funkcję uchyłu górnego. Okna powinny również zapewnić odpowiednią ilość światła dziennego (5-10 %. powierzchni podłogi). Oborę można doświetlić również za pomocą świetlików dachowych, często połączone są z systemem wentylacji kalenicowej, odpowiadającej za odpowiednią wilgotność powietrza w oborze. W tym przypadku powierzchnia przepuszczająca światło dzienne powinna wynosić 3 - 5 % powierzchni podłogi. W budynku inwentarskim powinno występować również światło sztuczne (elektryczne).

Projektując oborę musimy pamiętać również o odpowiednim wytłumieniu dźwięków. Graniczna wartość poziomu hałasu wynosi 85 decybeli. Ma to szczególne znaczenie na obszarze dojenia. Znaczne przekroczenie norm hałasu może spowodować obniżenie wydajności mlecznej.

Mimo, że bydło dobrze przystosowuje się do różnych warunków atmosferycznych, odpowiednia temperatura panująca w oborze to kolejny warunek wysokiej wydajności w produkcji mleka. Zakres temperatury od 10 do około 25 stopni nie ma wielkiego wpływu na wydajność produkcji, jednak przy znaczącym obniżeniu temperatury wzrasta spożycie paszy oraz gęstość sierści zwierząt, przy temperaturze po wyżej 25 stopni krowy jedzą coraz mniej, przez co spada ich wydajność. Na odpowiednią regulację temperatury ma wpływ izolacja termiczna budynku, głównie dachu.

Oborę należy oczywiście odpowiednio wyposażyć. Sprzęt dla bydła musi być dostosowany do wielkości ciała zwierząt. Wymiary i powierzchnie legowisk, obszarów żywienia i innych części technologicznych zależą od przyjętego systemu utrzymania bydła.

Aby obora była nowoczesna i funkcjonalna, warto dokładnie przeanalizować aspekty budowlane i technologiczne. Pamiętajmy, że wszystkie parametry tworzące mikroklimat w oborze tj.: prędkość przepływu powietrza, temperatura, wilgotność, zapylenie, hałas oraz oświetlenie mają ogromny wpływ na wydajność produkcji zwierzęcej.

M. K.